Τα ΑΕΙ ως βασικοί παραγωγοί έρευνας της χώρας και οι οικονομικοί περιορισμοί
Σύμφωνα με σχετικές έρευνες τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα αποτελούν το βασικότερο όργανο έρευνας στη χώρα με ποσοστό 35% της συνολικής δραστηριότητας και ανάπτυξης, ποσοστό ικανοποιητικό σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαικές χώρες.
Τα ελληνικά πανεπιστήμια παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση και στην απόκτηση δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, έχουν όμως επι του παρόντος περιορισμένη συνεισφορά στην καινοτομία και στην ενίσχυση της οικονομίας της χώρας.
Ακόμα, το Αθηναικό πρακτορείο μετέδωσε πως το σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό στο τομέα της χρηματοδότησης απο το κράτος, αν και πλέον τα ιδρύματα επανεξετάζουν την στρατηγική τους αναζητώντας καινούργιες πηγές χρηματοδότησης.
Αυτά αναγράφονται στη νέα έκδοση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) Έρευνα, Εκπαίδευση, Καινοτομία: Οι διαστάσεις του Τριγώνου της Γνώσης στην Ελλάδα, όπου αναλύεται η συνεισφορά των εγχώριων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και των ερευνητικών κέντρων.
Στο άρθρο αναφέρονται επίσης τα παρακάτω:
- Παρά τη μείωση πολλών μακροοικονομικών δεικτών κατά τα τελευταία έτη, οι εθνικές δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α) αυξήθηκαν με την αξιοποίηση και των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, παρότι η Ελλάδα εξακολουθεί να κατατάσσεται χαμηλά μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
- Με βάση τα πιο πρόσφατα στατιστικά στοιχεία Ε&Α (2015) ο δείκτης της έντασης δαπανών Ε&Α (ποσοστό των δαπανών Ε&Α ως προς το ΑΕΠ της χώρας) διαμορφώνεται στο 0,96% του ΑΕΠ.
- Ο αριθμός του ανθρώπινου δυναμικού που απασχολείται σε αυτές τις δραστηριότητες, υπερβαίνει τις 82.000, με τη μεγάλη πλειονότητα αυτών να απασχολείται στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
- Σημαντική ερευνητική δραστηριότητα έχουν τα ελληνικά πανεπιστήμια, τα ερευνητικά κέντρα και τα ΤΕΙ, η οποία διεξάγεται κυρίως με δημόσια χρηματοδότηση (τακτική και κονδύλια ΕΣΠΑ), ενώ πρόσθετοι πόροι προέρχονται από τα ανταγωνιστικά προγράμματα Ε&Α της ΕΕ.
- Τα ερευνητικά αποτελέσματα που παράγονται στη χώρα μας, μπορούν να χαρακτηρισθούν ως υψηλού επιπέδου, όταν αξιολογηθούν με ακαδημαϊκούς όρους.
- Η συμμετοχή Ελλήνων ερευνητών σε ανταγωνιστικά προγράμματα Ε&Α της ΕΕ, πχ από το Πρόγραμμα Πλαίσιο (2007-2013), είναι επίσης υψηλή, δεδομένου ότι η χώρα έχει λάβει κεφάλαια που ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ και αντιστοιχούν στο 2,2% της συνολικής κοινοτικής χρηματοδότησης.
- Το 10,5% των εγχώριων επιχειρήσεων που καινοτομούν σε προϊόντα και διαδικασίες, έχουν συνάψει συνεργασία με κάποιο ελληνικό πανεπιστήμιο ή ερευνητικό ίδρυμα.
- Ο αριθμός των Ελλήνων διδακτόρων από ελληνικά ιδρύματα αυξάνεται διαχρονικά από τα μέσα της δεκαετίας του 2000. Έτσι, η Ελλάδα τοποθετείται μεταξύ των πρώτων δέκα χωρών σε αριθμό κατόχων διδακτορικού, ανά 1.000 άτομα πληθυσμού.
Στη μελέτη επισημαίνεται επίσης ότι η συμβολή των επιχειρήσεων στις συνολικές εθνικές δαπάνες Ε&Α υστερεί συγκρητικά με ξένες χώρες πράγμα που μας δείχνει ότι δε γίνεται εκμετάλλευση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στη χώρα μας.
Ας δούμε ένα παράδειγμα, το 2014 οι ελληνικές επιχειρήσεις δαπάνησαν το 0,28% του ΑΕΠ με τον ευρωπαικό μέσο όρο να είναι 1,3% του ΑΕΠ. Γενικότερα ως χώρα διεθνώς, η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ των κρατών με μέτριες επιδόσεις καινοτομίας.
